Kinderen betrekken bij het afscheid

Kinderen die voorbereid zijn op een overlijden hebben zelfs een voorsprong wanneer het moment aanbreekt dat er een geliefd familielid komt te overlijden. Bijvoorbeeld wanneer op een eerder moment een huisdier is komen te overlijden en dit verwerkt moest worden. Benoem de dood in duidelijke woorden en zeg bijvoorbeeld niet; oma is gaan slapen of een verre reis gaan maken. Kinderen snappen dat niet en kunnen een angst ontwikkelen om te gaan slapen of om op reis te gaan. Praat ‘gewoon’ over dood en overlijden en leg uit wat er de komende tijd gaat gebeuren, bijvoorbeeld tijdens de uitvaart. Het is beter om een gevoel van openheid te creëren zodat het kind ook vragen durft te stellen. Hiermee creëer je een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Het kind mag ook best zien dat je verdrietig bent, zo leren ze dat er ruimte is om zelf ook verdrietig te zijn. Geef het kind vervolgens mogelijkheden om betrokken te worden bij de uitvaart, hij/zij mag bijvoorbeeld een kaarsje aansteken of een stukje voorlezen maar hoeft dit niet.

Ideeën om kinderen op een zachte manier te betrekken

• Laat het kind iets maken dat mee gaat in de kist, of laat hem/haar de kist of deksel versieren.
• Meehelpen met de deksel op de kist te schroeven, hier zijn speciale vlinder schroefjes voor
• Bellen blazen
• Een gedicht voorlezen, een liedje (mee)zingen
• Richt je aandacht even speciaal op hen, bijvoorbeeld in het welkom en afscheidswoord
• Een bloemstuk maken voor op de kist
• Kijk ook of de kinderen tijdens het afscheid nog iets kunnen doen om zichzelf te vermaken, zodat het niet te plechtig voor ze wordt

Kinderen en rouw op hun eigen manier ondersteunen

Elk kind rouwt op een eigen manier en in een eigen tempo. Sommige kinderen zoeken nabijheid, anderen trekken zich even terug. Beide reacties zijn normaal. Het helpt wanneer je rustig blijft benoemen wat er gebeurt en waarom het zo voelt. Door ruimte te geven aan emoties leert een kind dat verdriet bij het leven hoort en dat er geen goede of verkeerde manier is om dit te ervaren.

Een klein ritueel of moment kan steun geven. Denk aan een kort gesprekje na het afscheid, een tekening maken of samen een herinnering delen. Het gaat er vooral om dat het kind merkt dat het gezien wordt en dat alles wat het voelt welkom is.